Nenabosho and the Wolves
| |||||||
| Ngoding zaag’igan gaa-gbading. | |
| Ezhi-maajiiyaadagaagwod, [wabigamaanig] beshwaabandang, awiya owaabmaan bmaadgaagpatoonid; aazha miinwaa, niiw’wag | |
| Mii’sh miinwaa, mhiinganag! | |
| Ezhi-biibaagmaad: “N-shiimensag kawe, ga-waabmininim!” | |
| “Gchi-geskana gii-ningaabtoowag; mii dash gii-nmadbidwaad gii-oo-naazikawaad. | |
| Mii dash gii-gnoonaad: “Niiji-ziikzi, aapiish naa e-zhaayeg?” | |
| “Kaa, oodi, giizhkaandgookaaning, mii widi e-zhaayaang. | |
| Niibnong gii-sanjigoobaniig giwi gdooshimag, gchi-ayaaben ogii-nsaawaabaniin. | |
| Endgwenh, mii genii widi e-zhaayaanh, giizhkaandgookaaning, - mii sa wi ji-ni-waawiijiiwninagog. | |
| Aaniish, mii iw zhigo naagoshin’nig. | |
| “Aaniish wi, Jiijiigwaanoowis,(1) ni-ndaneyan waa-nji-gbeshying, gnimaa da-ni-gsinaa ni-dbikag. | |
| Taga, g-mishoomewaa nda-ndane’aan wii-gbeshying.” | |
| Aaniish, mii sa geget Nenabosho gii-mkamwaad waa-nji-gbeshnowaad. | |
| “Gaaw[ii] sa ntaa-wenaabsii wii-giiwsed, aano-wiijiiwaad wi mhiinganan. | |
| Gaa-zhi-wiindamawind maaba Nenbozhoo: “Ambe sa naa, endoodmaang go bembatooyaang, mii gegii ge-doodman.” | |
| Taayaa, gewii doodam. | |
| Aaniish mii dash iw gaawiin gegoo wi ozowaanag, mii dash wi odahiim (bjaagan) wi gaa-zowaangwod. | |
| Gaawiin gnige noomag zhigo ni-mshkawaakwadin’nig. | |
| “Geget mii wi ji-nbod g-mishoomenaa, mshkawaakwadin’nig iw odahiim. | |
| Ndawaa giizhooshkwaadaa.” | |
| Mii dash wa bezhig mhiingan biidmawaan waaboowaan wii-wiikwepjidamwaad odahiimni. | |
| Aapji go wiisgitoonaagzi aano-ni-pimbatood. | |
| Zhigo sa mikaan aapji dabinwaanig. | |
| “Mii sa maa ji-nbaaying.” kido Nenboozhoo. | |
| ““Ii! Gaawe sa, gdaa-giikjimi.” | |
| “Taga, giin Jiijiigwaanoowis,” gii-naan niwi kiwenziinh mhiingnan. | |
| Geget mii dash wi nda-gbeshid aapji mikaan e-naasmaamgadnig. | |
| “Mii sa maa ji-nbaaying.” | |
| Aaniish misan odookookwebnaanan. | |
| “Ahaaw, Nenboozhoo, boodwen,” inaa Nenabosho. | |
| Aaniish mii sa Nenaboozhoo aanwii-boodwed. | |
| Akawe giizhkan gii-zhiigowebnaan. | |
| Ezhi-gnoonind: “Nenboozhoo, aanii naa endoodaman wii-boodweyan?” | |
| Nashke sa, gnawaabmishin endoodaming waa-zhi-boodweng.” | |
| Gmaapii go kiwenziinh-mhiingan gii-ni-bzigwii, oodi kosing misan ezhi-baashk’jigwaashkwanid; mii sa gii-bskane’aasing shkode. | |
| Zhigo sa ni-dbikadni, gii-ni-gwiishmod Nenboozhoo. | |
| Nigaazi Nenboozhoo! Aapji noondaajgaazod, e-piichi-giikjid. | |
| “Ndaa-kid go naa, g-mishoomenaan mii maawiin wi wii-aabdajid, ndawaa biitoo-gozhe’ig.” | |
| Bezhig ba-izhi-naanweninid. | |
| Wiiba go naa gii-bi-gshkose bi-gzhijiizod. | |
| “Enwek sa go, wa nimshish, gwetaani-bweshkaagoon wi zowaanag!” | |
| Aaniish wiiba go miinwaa gii-ni-giikaji. | |
| Nenboozhoo ezhi-noondaajgaazod, “Aaniinde, biitoo-gzhe’ig miinwaa g-mishoomewaa.” | |
| Bezhig dash gii-kido: “Ngoji gsha ogii-pagidoon aano-biitoo-gzhe’ind.” | |
| Geget miinwaa bi-zhi-inaanwenid niwi mhiinganan. | |
| Mii dash naa wi gii-bi-waabninig. | |
| Zhigo kizheb ezhi-gnoonind Nenbozhoo: “Naawkweg mii pii ge-oditmang wi sanjigon.” | |
| Ezhi-maajaawaad, shkweyaang bmosewag niwi wiiji-kiwenziiyan pane niigaanaajin. | |
| Ngoding go gnoonigoon kiwenziinh mhiinganan: “Nenboozhoo, ambe sa naa, ndawaa, gegwa sa naa nakaazke gdahiim g-zowaangoom, zaam go naa nchiiwmaagwad. | |
| G-daahaan go ge-zhichgemba, gegii e-zhi-ngadsiiyin sa ge-zhichgen ji-bimiyaayin.” | |
| Nenboozhoo mii sa geget ezhichiged, mii sa bijiinag mino-bimosed. | |
| Aapji go gii-bi’aan wi mhiinganan. | |
| Zhigo sa dgoshinoog sanjigoning. | |
| Zhaazhi dnakmigziwag giwi moon’anwaad wi sanjigon. | |
| Gnoonigoon wiiji-kiwenziinyin: “Nenboozhoo, mii sa nongo jidseg ji-wiisniying. | |
| Ahaaw, maajaan, bi-naadmaagen mooksanjigong.” | |
| Geget Nenabosho naadmaage wi baaknigaadenig sanjigon. | |
| Wiiba dash go Nenboozhoo waabandaanan e-tenig zhiwe. | |
| Aaniish, ezhiigowaamjigaadgin snii nondamsan, miinwaa aanind nagekwan, ge-daawnaanid. | |
| “Boontaak! Boontaak! Kiibaajenyig! | |
| Mii wi gaawiin wiin wiikaa miijsiim niwi mtigshan!” | |
| “Nenboozhoo, gego kidken. | |
| Baabiitoon baamaa kizheb mii ji-gnaajwang waa-miijyin.” | |
| Bangii gii-miinaa zhiigowaamjigni msan miinwaa nagekwan. | |
| “Gego gnawaabndange noondaa-dibik. | |
| Baamaa kizheb ka-wiisnimi.” | |
| Mii sa zhigwa dbikdinig Nenaboozhoo enikweshing odatoon iw gaa-miinind. | |
| Mii dash gii-ni-nbaad Nenboozhoo. | |
| Gmaapiich dash go niibaa-dbik, aaniish ge-zhichgepa oginwaabndaan’sh wi gaa-miinind. | |
| Tahaa, mooz-nagish gaa-bi-naagdinig dbishkoo go naa zhiigowaamjigni boodwe msan, miinwaa nagekwan mii niwi oshoobiin. | |
| Mii go wi ezhi-pkwendang, geget minpidaan. | |
| Zhigo sa waabanini, pane dash go gii-mnonendmoog mhiinganag, wendago miinwaa geget aapji weweni gii-wiisniwag. | |
| “Ahaaw, Nenboozhoo, gegii aabibidoon miijim gaa-miingoowin.” | |
| Nenboozhoo’sh gniwaabndaan, etawaa, mii geyaabi zhiigwaamjiani-msan miinwaa nagekwan. | |
| Ezhi-gnoonind Nenboozhoo: “Dbikong sa ggii-waabndaan maanda.” | |
| “Gaawiin ngii-waabndaziin.” | |
| “Nenboozhoo, g-danmeyaabdeshin dbikong iidig gaa-bkwendman.” | |
| “Maanoo, shamig g-mishoomewaa.” | |
| Mii sa geget gii-shamaa, wendago geget Nenabosho de-wiisni. | |
| Zhigo sa ezhi-gnoonind Nenboozhoo: “Gdaa-ni-giiwe. | |
| Ga-niindaa’goo aanind miijim g-mindimooyemish ge-miijid.” | |
| “Gaawiin zaam bkade. | |
| Gesnaa ga-wiijiiw’ninim.” | |
| “Aaw, Nenboozhoo sa, ga-wiijiiwigoo. | |
| Aangwaamzin, gyak wii-zhiwebzin. | |
| Waabang ka-aandoodegzimi. | |
| Wii-ndawenjgewag gonda gdoozhimag, moozoon wii-ndawaabmaawaan.” | |
| Mii sa weyaabang gii-aandoodegziwaad. | |
| Gchi-kizheb maajaawag i’iw shkiniigshag; wiikaa dash ni-maajaawag Nenboozhoo niwi wiiji-kiwenziiyan gii-naagnaawaad mhiinganan. | |
| Nayaawakwenig mii wi gii-naaknigewaad waa-zhi-debnaawaad moozoon. | |
| Bezhig dash go gii-maajinaazhkawaan moozoon, maamwi gii-naagnaawaan moozoon miinwaa mhiinganan. | |
| Ngoding’sh go mhiingan gii-ni-tateni shki-moo eni-zhi-zhaad. | |
| Nenboozhoo ezhi-gnoonind: “Nenboozhoo, eni-piiskaayin, daapnan niwi netmigzhed wa gdoozhim.” | |
| “Aaniinda ge-doodmaanh animo-moowich ge-ni-dkonamaan eni-piiskaayaanh?” | |
| “Tayaa, Nenboozhoo! Gaawiin gdaa-kidsii wi!” | |
| Mhiingan ezhi-daapinang, mkadewegin gii-daapnaan zhiwi; niwi mhiinganan baapaagwebnaan. | |
| “Nishiimens, niin nga-ni-bmiwdoon ndoozhim wi netmigzhed.” | |
| Mii sa eni-zhi-dkonmawaad. | |
| Mii sa wi eni-nakwenid gii-bmi-naazhkaagewaad niwi mahiinganan. | |
| Ngoding go mtigong gii-bi-zaagaaksin’ni wi wiibi wa mhiingan. | |
| “Nashke gsha! Gdoozhim gaa-pchi-btaakshkwaagbane iidig mtigoon. | |
| Taga naankibdoon, Nenboozhoo, ka-ni-bmiwdamwaa gdoozhim wi da-bkokman (mtigwanwi) ni-dkonmaw.” | |
| “Aaniinda ge-doodmaanh nimoosh wiibdaash ge-ni-nji-bmiwdoowaanh eni-piiskaayaanh?” | |
| “Nenbosh, gego kidke wi!” | |
| Akiwenzii-mhiingan ezhi-naankanendang. | |
| Shtaahaa, mtigwanwi (bkokan) gii-bmaan. | |
| “Taga, niin nga-ni-dkonaan.” | |
| “Nenboozhoo, gego ngoji ni-pagdooke. | |
| Ka-znag’aa gdoozhim giishpin ngoji pagdamwad.” | |
| Ngoding go naagnaawaad mhiinganan miinwaa moozoon waabndaanaawaa, bezhig niwi ni-zidaabaadenig zidan gooning, niibdeyaabaangoznid. | |
| Nenaboozhoo gnoonaa: “Awenen giin gezhiikaagwen gidinendam?” | |
| Odizhinoowaan’sh niwi eni-gdagzinjin, mii dash gaa-kidod: “Aaniish maaba bezhig gaawii go naa gegoo maaba aawsii, mdimoowen’sh go naa eta go. | |
| Mii gondag ge-ni-niigaan’naashkigewaad.” | |
| “Gaawiin, mii maaba ge-ni-niigaan’naashkiged.” | |
| Ni-bimosewag dash go. | |
| Eshkam dash go getin bmi-naashkigewag. | |
| Gmaapiich dash go waabmaawaan aanind zhingishninid. | |
| “Gegoo naadnaawaan wii-wiisniying. | |
| Ahaaw, Nenabosho, zhiitaan, ka-zhitoonaa waa-nji-bkonang mooz.” | |
| Aaniish Nenboozhoo aano-naabid, gaawiin wiya waabmaasiin ji-binid moozoon. | |
| Aaniish mii eta go wi miskwiiwaagonagaanig weyaabandang. | |
| Aapji sa dadebisiniiwag. | |
| Mii dash Nenboozhoo gii-naanaad baapaashkaandgoon, mii go oodi nikeyaa gaa-ni-zhaad mhiingan zhingishing. | |
| Wenjida go gii-bzagwiinjwebshkowaan wii-naaniibwinid. | |
| “Aaniish go appji! Mii na go wi mnik gaa- wiisniyin?” | |
| Jaangaakwenowan. | |
| “Geget sa g-waawiisagishkaw, Nenboozhoo. | |
| Gego miinwaa zhichgeke wi, Nenboozhoo.” | |
| Gnoonaa Nenabosho: “Bzaanyaan. | |
| Giishpin miinwaa gegoo wii-doodman, mii iw gaawiin ka-shamigoosii.” | |
| Aatayaa, Nenabosho gchi-nokii. | |
| Jina dash go naa gii-zhiikaanaawaa wi waa-dzhi-bkonaawaad moozoon. | |
| Ezhi-ganoonaawaad: “Mii sa wi gii-giizhiitaayaang.” | |
| Gii-bzigwiiwaad gii-zhaawaad gii-nji-pishmonkewaad baapaashkaandgoon. | |
| Zhigo bezhig zhishigowewan, mii go wi bezhig wi ozgagiini-akaad ezhi-mziwe-pangisninig. | |
| Geget maamkaadendam Nenboozhoo, geget minwendam; wendago bekish nanagamoosiwi, epiichi-minwendang wa Nenboozhoo. | |
| “Ambe sa, wiiyaas onaakhigan zhitoodaa.” | |
| Gegpii gii-zhitoonaawaa wi wiiyaas-onaakhigan. | |
| Mii sa bjiinag giizhisekwewaad Nenboozhoo aapji sa weweni gii-wiisni gii-zaamshkine. | |
| Gmaapiich dash gaa-dbikdinig, mii dash gii-oo-nbaawaad. | |
| Gii-bi-waabnini. | |
| Kizheb go giigdowan niwi kiwenzii-mhiinganan: “Mii sa zhigo ji-ozamaa okanan, bmide nga-zhitoon. | |
| Aaniish gaawiin wiikaa wiya n-gnawaabmigoosii ozamaa bmide, kaneyin. | |
| Ndawaa kawe bdagwiingweshinog.” | |
| Geget bdagwiingweshinoog. | |
| Aaniish Nenboozhoo gewii bdagwiingweshin. | |
| Wendgo mmadwenjige noondaanan go kanan debwenjgaadenig, gii-nendam Nenboozhoo. | |
| Wegnesh go naa ge-zhichgepaa giimozaabmaan dash wi pii jaachiigwaapndamnid wi akan. | |
| Aaniish go naa mhiingan ge-zhichgepa, gii-bshignendang wi akan. | |
| Tayaa! Aapji go myaa gii-dkamaakseni shkiizhigong. | |
| Nenboozhoo mii sa gii-mkaamjishkaagod. | |
| Anishaa go mii go eta go wi dkaabaawanind wenji-mkawid. | Gaa-mkawid, gnoonaa: “Nenbozhoo, gaa-gniwaabmiyin iidig gaa-piichi-zhitoowaanh bmide kaneyin.” |
| Mii sa wi miinwaa ezhi-dbikadnig; zhigo waabnini. | |
| Gchi-kizheb gii-giigdo Nenboozhoo: “Mii sa jnongo ji-zhitoowaanh akani-bmide. | |
| Gaawiin anishaa wiikaa n-ganawaabmigoosii ozhitoowaanh wi akani-bmide. | |
| Ndawaa bdagwiingwewdizog.” | |
| Mii’sh kina gaa-bdagwiingwewdizwaad, Nenbozhoo mdwewe’ige biigwa’ang niwi okanan. | |
| Aaniish, aapji bmidikweshinoon niwi kiwenziinh-mhiinganan. | |
| Odani-naazkawaan dash go mhiinganan yaanid. | |
| Gaa-mmood odookanim, gchi-engok okweganaaning ezhi-bkite’waad. | |
| Wendago geget mii wi ezhi-deyaabidaganaamaad. | |
| Geget sa zegziwag giwi weyooswaad. | |
| Mii dash gii-dkaabaawnaawaad. | |
| Geget bangii gegoo naa mekawinid: “Nenboozhoo, ndawaa mii iw izhi-shkwaataan, zaam wiijii’igooyin, nooj go gdizhiwebis.” | |
| “Gaawiin maanoo go gii-wiijiiwininim!” | |
| “Aaw, Nenboozhoo, bzaanyaan ka-wiijii’goo.” | |
| Eni-waabninig miinwaa go gbe-giizhig gii-wiisniwag. | |
| Zhigwa e-naagshinig giigidowan niwi akiwenzii-mhiinganan: “Ndawaa sa waabang ka-maajaami ji-ndowaabndamang waa-nji-gbeshying.” | |
| Aaniish Nenboozhoo nawaj go zhiingenimaa. | |
| “Nenboozhoo, ambe sa, waabang kwii-bkewdimi.” | |
| “Gaawiin. Ambe sa naa wa bezhig ndoozhim nga-wiijiiwaa giishpin nendaman. | |
| Gaawiin wiikaa gegoo de-zhiwebzisii.” | |
| “Aabdeg sa go, Nenboozhoo, ka-miinin bezhig n-niijaanis. | |
| Giikenmin mnidoowiyin, mii wi waa-nji-miininaa.” |