Nanabushu and the Caribou (1)
Mii eni-izhi-maamaajaad.
Ningoding igo ani-babimosed, ji-mishawashkosiwagaani wedidang.
Ezhi-inaabid i’iwidi wayekwaashkosiw gichi-ayaabe adikwan gii-pimadaabiishkosiwewan.
Geget sa omisawenimaan.
“Amanj igo’sh ge-inaapinanaawagipanen?”
Ezhi-waabamigod, “Indash iidog ge-pasemid,” inendam aw adik.
“Daga ndawaa ninga-ashimaa,” ani-maajiibatoo a’aw adik.
Zhigwa geget omadwe-kanoonigoon: “Ai, ni-shiimisa, amanj wiin i’iw gii-doodaman ningoji wayaabaminaanin?
Akawe, giwii-dibaajimotawin!
Geget gichi-inakamigad o’owidi wendoseyaan,” odinaan.
“Awawa, ondaas, bi-izhaan!
Gaawiin gidaa-naniizaanenimisii.”
Mii dash geget gaa-bi-izhi-izhaanid i’imaa ayaad.
“Diwe, geget igo gichi-inakamigad bijiinaago, gii-nisidiwag; gichi-waawiiyag gii-onji-nanidiwag; gipishkwatagiinodaadiwag.”
Aaniish mii go imaa epiichi-danaajimotawaad ezhi-ikwateshkawaad iniw omitigwaabiin.
“O’ow isa go doodamobaniig.”
Ezhi-nanimaakwiinoodawaad i’imaa waashepiinid.
“Mii sa o’ow endoodamowaapan,” odinaan.
Ezhi-bimwaad i’imaa waashepiinid.
“Mishanim Nenaboozhoo!
Geget aana gii-nenimagiban.”
Aaniish mii sa gaa-izhi-nisaad, ezhi-maajiikawaad.
Bapenaginange ikaamoowan; ezhi-pabimagoodood iniw owiininoman; ezhi-gabaashimaad gakina.
Gaa-izhi-giizizwaad, ogiidashkwemag ogii-agwaawaan.
Mii dash gaa-ikidod apii gaa-onabiitawaad: “Dibigizh ge-ondamaawagen?” gii-ikido.
“Indawaa sa oshtigwaaning ninga-ondamaa.
Gaa maawiin nindaa-minochigesii, nindaa-paapi’igoog niinimooshenyag (3) ogii-ashewebamaan,” gii-inendam.
“Nindaa-baapi’igoog niinimooshenyag,” gii-nendam.
“Amanj isa wiin i’iwidi obikwanaang ondamag?
Gaawiin sa, ganabaj nindaa-baapi’igoog.
Ganabaj ogii-kaanjwebamaan gichi-ayaabe-adikwan, nindaa-igoog maawiin niinimoshenyag.
Amanj isa wiin bimichaya’ii ondamag?” gii-inendam.
“Gaawiin sa, ganabaj nindaa-paabi’igoog.
Ogii-pimijwebamaan nindaa-igoog gichi-ayaabe-adikwan, niinimooshenyag nindaa-igoog.”
Megwaa go danwewetood miziwe jiigaatig ogii-babaa-atoon omama’ibimaan.
Mii dash apii ezhi-noondaagwadinig giziibaakwad, “Geget sa nin-gichi-sasiskimigon.
Ganabaj sa gaye wiin wii-wiisini.”
Gaa-pakwezhwaad i’imaa owiininoowinid, ezhi-akwaandawed.
Mii dash iwidi awi-poozinang; (4) gaye go wiininoon ogiziindaakwishimaan.
Ezhi-gichi-piidaanimadinig, ezhi-dakwamigod i’iw giziibaakwad.
Ay, mii sa imaa e-indanagoozid!
Biinish igo gabeya’ii agoozi.
Ningoding igo inaabid iwidi wayekwaakosiw ma’iingana’ ondadaabiipa’idiwa’, mii dash ezhi-ganoonaad: “Gego wiin o’omaa bi-izhaakegon!”
“Gegoo maawiin ogii-nitoonaadog Nenaboozhoo.
A’aw, daga apa’ididaa!”
Indigomi gii-bi-gagwejikanidiwa’.
Zhayiigwa bagamisewa’, ezhi-waabamaanid iniw odadikoman.
Apane go gaa-makandinid.
Aiii, aaniish ge-gii-doodang mii sa apane odadikoman.
Ezhi-ganoonaad: “Ni-shiimisa, gego wiin jaajiigaatig baa-inaabikegon!”
“A’aw, gegoo ogii-atoonaadog!"
Mii dash geget gaa-makandinid igo omama’ibimaan.
Zhigwa waa-ani-maajiiba’idiwa’, “Gego wiin, ni-shiimisadog, ishpiming inaabikegon!”
Aaniish ezhi-daataganaabiwaad igiw ma’iinganag, bane go wiinin gaa-inagoodenig.
Aaniish gaye gaa-makandinid i’iw ma’iingana’.
Gaa-gidaanawenid eni-maajiiba’idinid; ezhi-bagidamigod.
Napem obagidamigon i’iw giziibaakwad.
Ezhi-niisaandawed.
Mii sa aano-gwiinawii-izhiikang, aaniish mii eta odoo-shtigwaanim etenig.
Aaniish odaano-jiichiigwandaan i’iw odoo-shtigwaanim.
Aaniish mii eta wiinindib e-yaanig.
Aaniish ogwiinawii-inaapinadoon.
“Daga indawaa, ninga-kinebigoonsikaas,” gii-inendam.
Mii dash geget gaa-izhinaagozid, mii iwedi wiinindib wenjitood.
Megwaa go dazhiikang ezhi-anishinaabewid, mii sa maajaad.
Mii dash ezhi-odeshkaniimagadinig, ay, aaniish ge-izhichiged!
Ezhi-pidaakwishing, “Giidawenenaatigoo, ni-shiimisa?”
“Eye’, niin isa go bagwadakamig gaa-naaniibawiyaan.”
“Oon, ni-shiimisa, gi-mina’igoowim iizan.”
“Eye’,” ogii-igoon.
Miinawaa ezhi-pidaakwishing, “Gidawenenaatigo, ni-shiimisa?”
“Niin isa go wajiwing gaa-naaniibawiyaan.”
“Oon, gi-shingwaakoowim iizan.”
Miinawaa ezhi-pidaakwishing, “Gidawenenaatigo?”
“Niin isa go gaawaawaasanakigaabawiyaan ningoji zaaga’igan dayebinaakwakin.”
“Ni-shiimisa, gii-wiigwaasiwim iizan.”
Eni-izhi-maajaad.
Miinawaa ezhi-pi-daakwishing, “Gidawenenaatigo, ni-shiimisa?”
“Niin isa go ningoji zaaga’igan eyaagin noomag noopiming gaa-naaniibwiyaan.”
“Oon, ni-shiimisa, gida-asaadiiwim iizan.”
“Eye’.”
Miinawaa eni-izhi-maajaad.
Miinawaa ezhi-pidaakwishing, “Gidawenenaatigo, ni-shiimisa?”
“Niin isa go zaaga’iganing eko-giishkakamigaag gaa-naaniibawiyaan.”
“Oon, ni-shiimisa, gi-giizhikiiwim iizan.”
“Eye’,” odigoon.
Eni-izhi-maajaad, bijiinag igo eni-oda’amiid ezhi-pakobiidakokiid.
Aaniish mii go ezhi-panakiinang ezhi-maajiiyaadagaad.
Babimaadagaad, ningoding igo awiya onoondawaa: “Eyiiye, adik bemaadagaad!” ikidowa’.
Aaniish, “A’aw, maawinada-ok!”
Aaniish mii sa geget mawinada-ond.
Aaniish gaawiin nandagenimosii bimaadagaad.
Eshkam beshwewidamo, gaawiin nandagenimosii.
“Eyii’ii. Gi-mishaganigonaan!”
“Mii nangwana zhigwa aanawi beshwaabadamowaanen,” inendam.
Aaniish gaawiin nandagenimosii bimaadagaad.
Eshkam bi-giigidowa’, “Da-baapiniziwaagan, mii sa mishaganinang!”
Gaa-ikidonind.
Ezhi-debakiinang, wayiiba go debakiinang.
Aaniish mii nangwana zhooshkwaanaabikaanig i’imaa gaa-izhi-agwaasibatood.
Megwaa go eni-babimipatood ezhi-ozhaazhaabikishing ezhi-biigosidood i’iw odoo-shtigwaanim.
Inaabiwaad igiw anishinaabeg, Nenaboozhoowan ani-onji-giigidowan: “Geget igo adik bemaadagaad, geget igo adik bemaadagaad,” ani-ikidowan Nenaboozhoowan, ani-gagawaapiwan.
Gaawiin ganage bi-yaapimigaabawisiiwan, bane mii sa ani-babimosed.
Ningoding igo ani-babimosed, ji-mishawashkosiwagaani wedidang.
Ezhi-inaabid i’iwidi wayekwaashkosiw gichi-ayaabe adikwan gii-pimadaabiishkosiwewan.
Geget sa omisawenimaan.
“Amanj igo’sh ge-inaapinanaawagipanen?”
Ezhi-waabamigod, “Indash iidog ge-pasemid,” inendam aw adik.
“Daga ndawaa ninga-ashimaa,” ani-maajiibatoo a’aw adik.
Zhigwa geget omadwe-kanoonigoon: “Ai, ni-shiimisa, amanj wiin i’iw gii-doodaman ningoji wayaabaminaanin?
Akawe, giwii-dibaajimotawin!
Geget gichi-inakamigad o’owidi wendoseyaan,” odinaan.
“Awawa, ondaas, bi-izhaan!
Gaawiin gidaa-naniizaanenimisii.”
Mii dash geget gaa-bi-izhi-izhaanid i’imaa ayaad.
“Diwe, geget igo gichi-inakamigad bijiinaago, gii-nisidiwag; gichi-waawiiyag gii-onji-nanidiwag; gipishkwatagiinodaadiwag.”
Aaniish mii go imaa epiichi-danaajimotawaad ezhi-ikwateshkawaad iniw omitigwaabiin.
“O’ow isa go doodamobaniig.”
Ezhi-nanimaakwiinoodawaad i’imaa waashepiinid.
“Mii sa o’ow endoodamowaapan,” odinaan.
Ezhi-bimwaad i’imaa waashepiinid.
“Mishanim Nenaboozhoo!
Geget aana gii-nenimagiban.”
Aaniish mii sa gaa-izhi-nisaad, ezhi-maajiikawaad.
Bapenaginange ikaamoowan; ezhi-pabimagoodood iniw owiininoman; ezhi-gabaashimaad gakina.
Gaa-izhi-giizizwaad, ogiidashkwemag ogii-agwaawaan.
Mii dash gaa-ikidod apii gaa-onabiitawaad: “Dibigizh ge-ondamaawagen?” gii-ikido.
“Indawaa sa oshtigwaaning ninga-ondamaa.
Gaa maawiin nindaa-minochigesii, nindaa-paapi’igoog niinimooshenyag (3) ogii-ashewebamaan,” gii-inendam.
“Nindaa-baapi’igoog niinimooshenyag,” gii-nendam.
“Amanj isa wiin i’iwidi obikwanaang ondamag?
Gaawiin sa, ganabaj nindaa-baapi’igoog.
Ganabaj ogii-kaanjwebamaan gichi-ayaabe-adikwan, nindaa-igoog maawiin niinimoshenyag.
Amanj isa wiin bimichaya’ii ondamag?” gii-inendam.
“Gaawiin sa, ganabaj nindaa-paabi’igoog.
Ogii-pimijwebamaan nindaa-igoog gichi-ayaabe-adikwan, niinimooshenyag nindaa-igoog.”
Megwaa go danwewetood miziwe jiigaatig ogii-babaa-atoon omama’ibimaan.
Mii dash apii ezhi-noondaagwadinig giziibaakwad, “Geget sa nin-gichi-sasiskimigon.
Ganabaj sa gaye wiin wii-wiisini.”
Gaa-pakwezhwaad i’imaa owiininoowinid, ezhi-akwaandawed.
Mii dash iwidi awi-poozinang; (4) gaye go wiininoon ogiziindaakwishimaan.
Ezhi-gichi-piidaanimadinig, ezhi-dakwamigod i’iw giziibaakwad.
Ay, mii sa imaa e-indanagoozid!
Biinish igo gabeya’ii agoozi.
Ningoding igo inaabid iwidi wayekwaakosiw ma’iingana’ ondadaabiipa’idiwa’, mii dash ezhi-ganoonaad: “Gego wiin o’omaa bi-izhaakegon!”
“Gegoo maawiin ogii-nitoonaadog Nenaboozhoo.
A’aw, daga apa’ididaa!”
Indigomi gii-bi-gagwejikanidiwa’.
Zhayiigwa bagamisewa’, ezhi-waabamaanid iniw odadikoman.
Apane go gaa-makandinid.
Aiii, aaniish ge-gii-doodang mii sa apane odadikoman.
Ezhi-ganoonaad: “Ni-shiimisa, gego wiin jaajiigaatig baa-inaabikegon!”
“A’aw, gegoo ogii-atoonaadog!"
Mii dash geget gaa-makandinid igo omama’ibimaan.
Zhigwa waa-ani-maajiiba’idiwa’, “Gego wiin, ni-shiimisadog, ishpiming inaabikegon!”
Aaniish ezhi-daataganaabiwaad igiw ma’iinganag, bane go wiinin gaa-inagoodenig.
Aaniish gaye gaa-makandinid i’iw ma’iingana’.
Gaa-gidaanawenid eni-maajiiba’idinid; ezhi-bagidamigod.
Napem obagidamigon i’iw giziibaakwad.
Ezhi-niisaandawed.
Mii sa aano-gwiinawii-izhiikang, aaniish mii eta odoo-shtigwaanim etenig.
Aaniish odaano-jiichiigwandaan i’iw odoo-shtigwaanim.
Aaniish mii eta wiinindib e-yaanig.
Aaniish ogwiinawii-inaapinadoon.
“Daga indawaa, ninga-kinebigoonsikaas,” gii-inendam.
Mii dash geget gaa-izhinaagozid, mii iwedi wiinindib wenjitood.
Megwaa go dazhiikang ezhi-anishinaabewid, mii sa maajaad.
Mii dash ezhi-odeshkaniimagadinig, ay, aaniish ge-izhichiged!
Ezhi-pidaakwishing, “Giidawenenaatigoo, ni-shiimisa?”
“Eye’, niin isa go bagwadakamig gaa-naaniibawiyaan.”
“Oon, ni-shiimisa, gi-mina’igoowim iizan.”
“Eye’,” ogii-igoon.
Miinawaa ezhi-pidaakwishing, “Gidawenenaatigo, ni-shiimisa?”
“Niin isa go wajiwing gaa-naaniibawiyaan.”
“Oon, gi-shingwaakoowim iizan.”
Miinawaa ezhi-pidaakwishing, “Gidawenenaatigo?”
“Niin isa go gaawaawaasanakigaabawiyaan ningoji zaaga’igan dayebinaakwakin.”
“Ni-shiimisa, gii-wiigwaasiwim iizan.”
Eni-izhi-maajaad.
Miinawaa ezhi-pi-daakwishing, “Gidawenenaatigo, ni-shiimisa?”
“Niin isa go ningoji zaaga’igan eyaagin noomag noopiming gaa-naaniibwiyaan.”
“Oon, ni-shiimisa, gida-asaadiiwim iizan.”
“Eye’.”
Miinawaa eni-izhi-maajaad.
Miinawaa ezhi-pidaakwishing, “Gidawenenaatigo, ni-shiimisa?”
“Niin isa go zaaga’iganing eko-giishkakamigaag gaa-naaniibawiyaan.”
“Oon, ni-shiimisa, gi-giizhikiiwim iizan.”
“Eye’,” odigoon.
Eni-izhi-maajaad, bijiinag igo eni-oda’amiid ezhi-pakobiidakokiid.
Aaniish mii go ezhi-panakiinang ezhi-maajiiyaadagaad.
Babimaadagaad, ningoding igo awiya onoondawaa: “Eyiiye, adik bemaadagaad!” ikidowa’.
Aaniish, “A’aw, maawinada-ok!”
Aaniish mii sa geget mawinada-ond.
Aaniish gaawiin nandagenimosii bimaadagaad.
Eshkam beshwewidamo, gaawiin nandagenimosii.
“Eyii’ii. Gi-mishaganigonaan!”
“Mii nangwana zhigwa aanawi beshwaabadamowaanen,” inendam.
Aaniish gaawiin nandagenimosii bimaadagaad.
Eshkam bi-giigidowa’, “Da-baapiniziwaagan, mii sa mishaganinang!”
Gaa-ikidonind.
Ezhi-debakiinang, wayiiba go debakiinang.
Aaniish mii nangwana zhooshkwaanaabikaanig i’imaa gaa-izhi-agwaasibatood.
Megwaa go eni-babimipatood ezhi-ozhaazhaabikishing ezhi-biigosidood i’iw odoo-shtigwaanim.
Inaabiwaad igiw anishinaabeg, Nenaboozhoowan ani-onji-giigidowan: “Geget igo adik bemaadagaad, geget igo adik bemaadagaad,” ani-ikidowan Nenaboozhoowan, ani-gagawaapiwan.
Gaawiin ganage bi-yaapimigaabawisiiwan, bane mii sa ani-babimosed.