Nanabushu and the Woodpecker (1)
Weyaabaninig miinawaa aano-kiiyose, mii sa onjida gaawiin gegoo onitoosiin.
Miinawaa go ani-maajaa; mii onjida gaawiin gegoo onitoosiin.
Gegapii ezhi-kiigidod wiiwan: “Geget gii-goopadis. Awashime indawaa gisjikii-oodeyan; mii eta ge-izhi-wiisiniyangiban, mii eta ji-waabanishiyang.”
Gigizheb ezhi-maajaad Nenaboozhoo.
Gomaago apii degwishing, zaaga’igan owaabandaan.
Ayinaabid, awiiya owaabamaan bebaamaadagaakonid.
Eni-izhaad, owaabamaan ininiwan.
“Daga, ga-ani-wiijiiwin wii-kiiweyan.”
Zhigwa owaabandaan wiigiwaam; ani-piindigewan gaye wiin gaa-onabid owaabamaan ikwewan dazhi-mashkimodikenid.
Naanaa gego zhigwa genoonimaawan: “Daga naa, agoozh a’aw akik.”
Geget ikwe akikwan odoonagoonaan.
Gaa-kiizhiitaad, baanimaa go namadabinid onji-pasigwa’owan, abazhing abagizowan noondaagoziwan: “Gwo, gwo, gwo, gwo!” inwewan.
Mii nangwana memen wedisaad.
Zhigwa, gaa-tagwishininid iwidi soowaaganing, maatigwe’igewan.
Naagaj igo mandaamina’ bi-siigisewa’ mii imaa akikong, mii dash iw ezhi-mooshkinaanid iniw odakikoowaan.
Ba-izhi-niisigwaashkwaninid, mii sa naasaab anishinaabe.
Aaniish, mii go miinawaa iw gii-wawenabinid iniw ikwewan mashkimodikenid, giigidonid iniw: “Wegonesh ina ge-yapaabooweyang? Mii na zhigwo naa iw?”
Goniginiin, ogaa-kaakaasiiyaabikinaan i’iw mookomaan.
Goniginiin, ezhi-maadagwashaabinaad iniw wiiwani, gonigosha bikwanaaning ezhi-maadishwaad, gomaa go minik obakweshwaan.
Gaa-pakweshwaad, mii dash i’iw ozikoon ezhi-sinigwonamawaad imaa gii-pakweshwed.
Mii dash imaa odakikowaang ezhi-poodaakwe’amowaad i wiiyaas.
Ezhi-onzonid odakikowaang.
Zhigwa gaa-kiizhidenig, ezhi-agwaabiiga’ang; Nenaboozhoo bagidinamawaa ji-wiisinid gaye i mandaamina’.
Etawaa, mii dash geget Nenaboozhoo mino-wiisinid!
Aapiji gaa-de-wiisinid, mii iw ezhi-aanizhiitang.
Mii sa miinawa ezhi-kaanaad ogishoote’ona’.
“Mii iw maajaayaan giiweyaan.”
Nenaboozhoo inaa: “Mii go iw ji-giiwewidaw.”
Miinawaa, gomaago apii eni-dagwishing, biipaagi Nenaboozhoo: “Giwanichigaagime!”
Gaawiin aano-debwetawaasii.
Eshkam enigok biipaagi, gegapii, “Maanoo, izhiwidawik Nenaboozhoo ogiishoote’ona’.”
Geget gwiiwizensag odi-shiiwinaawaa.
Aaniish, waasa go odashaapagidawaawaa ezhi-ganoonaad: “Ni-shiimisha, besho go bi-izhaayok. Gi-bakadem awa sa giinawaa. Waabang goosiwaa da-bi-izhaa, naawakweg oga-pi-naadin ge-miijiyeg.”
Mii sa ezhi-kiiwed Nenaboozhoo gaa-tagwishing endaawaad, mii sa naa miinawaa wiisiniwaad.
Mii wi iniw gii-kanoonaad wiiwan: “Nashkenaa! mashkimodiken.”
Ezhi-kanoonigod Nenaboozhoo wiiwan: “Indaskaa miinawaa iw awiya gegoo gii-shinawaawaden. Edadagwashako gii-menishi ishkwaakamik gii-doodanziiwan!”
Nenaboozhoo ezhi-kiigidod: “Maanoo! mashkimodiken.”
“Wegonesh ina ge-aabajitooyaan i’iw ji-mashkimodikeyaan?”
Aaniish, wiigobiizh odayaan aw ikwe, mii sa naa iw wenaabiiginang.
Aaniish baabii’od Nenaboozhoo.
Zhigwa naawakwenig dagwishinoon iniw ininiwan.
Baapiindigenid, “Wegonesh ina ge-ishangeyang?”
Nenaboozhoo biiwaabikozh ogiikaashiboodoon.
Gaa-piindigenid, Nenaboozhoo bazigonjise.
“Gwo, gwo, gwo, gwo!” inwed.
Ezhi-ishisidood obiiwaabikoni imaa oshingwanaang, zhigwa akwaandawe.
Zhigwa iwidi gashki’o disawaaganing.
Zhigwa obakii’aan odabanzhiiwa’.
Etawaa! wendago geget waasa inaakwijid bangishing, “joen!” inweweshin Nenaboozhoo.
Etawe! onawadinaan abiiwide.
Maanoo, indawaa owiikobidawaan iw biiwaabik.
Bangii wiin go ganage miskwiiwan, gaasiiyaabanaawaad miskwiiwinid.
Nenaboozhoo zhigwa ani-pagakaadizi ezhi-kiigidod: “Maanoo go, mashkimodiken!” odinaan iniw wiiwan.
Aaniish, geget maajitaa a’aw ikwe mashkimodaakaad.
Mii iw zhigwa gii-odaapinang iw mookomaan, zhigwa omanibidawaan i’iw obabiinzikawaaganishini.
Ezhi-maadishwaad bikwanaaning, bane go noondaagozinid aapiji owiisagishwen.
“Bizaan! mii gosha ko iw endoodamaan waakiige’iweyaan.”
Mii dash ezhi-kanoonigod biiwiden: “Bekaa! ganabaj giga-nisaa gi-mindimooyemish. Indawaa biidoon iw mookomaan.”
Ezhi-pakweshomind iniw wiiwan, ezhi-poodaakwe’aminid imaa odakikoowaang.
Miinawaa, bazigwa’onid imaa disowaaganing, mii dash imaa maadikwe’igenid.
Naagaj igo mandaamina’ bi-siigibizowa’, odakikoowang i’imaa ezhi-siigibizonid.
Gaa-mooshkinenid iniw odakikoowaan, mii sa iw Nenaboozhoo izhi-wiisinid.
“Mii iw nin-giiwe.”
Mii sa iw binewijiid (egoodeg). (2)
Miinawaa go ani-maajaa; mii onjida gaawiin gegoo onitoosiin.
Gegapii ezhi-kiigidod wiiwan: “Geget gii-goopadis. Awashime indawaa gisjikii-oodeyan; mii eta ge-izhi-wiisiniyangiban, mii eta ji-waabanishiyang.”
Gigizheb ezhi-maajaad Nenaboozhoo.
Gomaago apii degwishing, zaaga’igan owaabandaan.
Ayinaabid, awiiya owaabamaan bebaamaadagaakonid.
Eni-izhaad, owaabamaan ininiwan.
“Daga, ga-ani-wiijiiwin wii-kiiweyan.”
Zhigwa owaabandaan wiigiwaam; ani-piindigewan gaye wiin gaa-onabid owaabamaan ikwewan dazhi-mashkimodikenid.
Naanaa gego zhigwa genoonimaawan: “Daga naa, agoozh a’aw akik.”
Geget ikwe akikwan odoonagoonaan.
Gaa-kiizhiitaad, baanimaa go namadabinid onji-pasigwa’owan, abazhing abagizowan noondaagoziwan: “Gwo, gwo, gwo, gwo!” inwewan.
Mii nangwana memen wedisaad.
Zhigwa, gaa-tagwishininid iwidi soowaaganing, maatigwe’igewan.
Naagaj igo mandaamina’ bi-siigisewa’ mii imaa akikong, mii dash iw ezhi-mooshkinaanid iniw odakikoowaan.
Ba-izhi-niisigwaashkwaninid, mii sa naasaab anishinaabe.
Aaniish, mii go miinawaa iw gii-wawenabinid iniw ikwewan mashkimodikenid, giigidonid iniw: “Wegonesh ina ge-yapaabooweyang? Mii na zhigwo naa iw?”
Goniginiin, ogaa-kaakaasiiyaabikinaan i’iw mookomaan.
Goniginiin, ezhi-maadagwashaabinaad iniw wiiwani, gonigosha bikwanaaning ezhi-maadishwaad, gomaa go minik obakweshwaan.
Gaa-pakweshwaad, mii dash i’iw ozikoon ezhi-sinigwonamawaad imaa gii-pakweshwed.
Mii dash imaa odakikowaang ezhi-poodaakwe’amowaad i wiiyaas.
Ezhi-onzonid odakikowaang.
Zhigwa gaa-kiizhidenig, ezhi-agwaabiiga’ang; Nenaboozhoo bagidinamawaa ji-wiisinid gaye i mandaamina’.
Etawaa, mii dash geget Nenaboozhoo mino-wiisinid!
Aapiji gaa-de-wiisinid, mii iw ezhi-aanizhiitang.
Mii sa miinawa ezhi-kaanaad ogishoote’ona’.
“Mii iw maajaayaan giiweyaan.”
Nenaboozhoo inaa: “Mii go iw ji-giiwewidaw.”
Miinawaa, gomaago apii eni-dagwishing, biipaagi Nenaboozhoo: “Giwanichigaagime!”
Gaawiin aano-debwetawaasii.
Eshkam enigok biipaagi, gegapii, “Maanoo, izhiwidawik Nenaboozhoo ogiishoote’ona’.”
Geget gwiiwizensag odi-shiiwinaawaa.
Aaniish, waasa go odashaapagidawaawaa ezhi-ganoonaad: “Ni-shiimisha, besho go bi-izhaayok. Gi-bakadem awa sa giinawaa. Waabang goosiwaa da-bi-izhaa, naawakweg oga-pi-naadin ge-miijiyeg.”
Mii sa ezhi-kiiwed Nenaboozhoo gaa-tagwishing endaawaad, mii sa naa miinawaa wiisiniwaad.
Mii wi iniw gii-kanoonaad wiiwan: “Nashkenaa! mashkimodiken.”
Ezhi-kanoonigod Nenaboozhoo wiiwan: “Indaskaa miinawaa iw awiya gegoo gii-shinawaawaden. Edadagwashako gii-menishi ishkwaakamik gii-doodanziiwan!”
Nenaboozhoo ezhi-kiigidod: “Maanoo! mashkimodiken.”
“Wegonesh ina ge-aabajitooyaan i’iw ji-mashkimodikeyaan?”
Aaniish, wiigobiizh odayaan aw ikwe, mii sa naa iw wenaabiiginang.
Aaniish baabii’od Nenaboozhoo.
Zhigwa naawakwenig dagwishinoon iniw ininiwan.
Baapiindigenid, “Wegonesh ina ge-ishangeyang?”
Nenaboozhoo biiwaabikozh ogiikaashiboodoon.
Gaa-piindigenid, Nenaboozhoo bazigonjise.
“Gwo, gwo, gwo, gwo!” inwed.
Ezhi-ishisidood obiiwaabikoni imaa oshingwanaang, zhigwa akwaandawe.
Zhigwa iwidi gashki’o disawaaganing.
Zhigwa obakii’aan odabanzhiiwa’.
Etawaa! wendago geget waasa inaakwijid bangishing, “joen!” inweweshin Nenaboozhoo.
Etawe! onawadinaan abiiwide.
Maanoo, indawaa owiikobidawaan iw biiwaabik.
Bangii wiin go ganage miskwiiwan, gaasiiyaabanaawaad miskwiiwinid.
Nenaboozhoo zhigwa ani-pagakaadizi ezhi-kiigidod: “Maanoo go, mashkimodiken!” odinaan iniw wiiwan.
Aaniish, geget maajitaa a’aw ikwe mashkimodaakaad.
Mii iw zhigwa gii-odaapinang iw mookomaan, zhigwa omanibidawaan i’iw obabiinzikawaaganishini.
Ezhi-maadishwaad bikwanaaning, bane go noondaagozinid aapiji owiisagishwen.
“Bizaan! mii gosha ko iw endoodamaan waakiige’iweyaan.”
Mii dash ezhi-kanoonigod biiwiden: “Bekaa! ganabaj giga-nisaa gi-mindimooyemish. Indawaa biidoon iw mookomaan.”
Ezhi-pakweshomind iniw wiiwan, ezhi-poodaakwe’aminid imaa odakikoowaang.
Miinawaa, bazigwa’onid imaa disowaaganing, mii dash imaa maadikwe’igenid.
Naagaj igo mandaamina’ bi-siigibizowa’, odakikoowang i’imaa ezhi-siigibizonid.
Gaa-mooshkinenid iniw odakikoowaan, mii sa iw Nenaboozhoo izhi-wiisinid.
“Mii iw nin-giiwe.”
Mii sa iw binewijiid (egoodeg). (2)