Nanabushu and Windigo
Ningoding igo babimaazhagaamed inaabid iwidi agaami-gichi-gami awiya owaabamaan i’iw bimaazhagaamenid, aapiji sa mindidowan.
Gaawiin ganage eko-niingidawidiyenid akoozisiiwan i’iw mitigoon.
Aaniish, mii wa iniw Wiindigo.
Wegoneniiwinen obiibaagimaan:
“Nishiime sa, wajaka’eaanowan gaa-maamiijidaman!
Bemaazhagaameyan, woii!”
Aaniish, naa maa waasa inendam Nenaboozhoo.
Aapiji dash onishkimigoon Wiindigo Nenaboozhoowan.
“Geget maamakaaj.
Gonige, ‘Niin eta ni-manidoow,’ inendamodog a’aw Nenaboozhoo.
Ambe sa noo, ninga-giiwitaagaamebatoo.”
Geget maajiibatoo Wiindigoo, gichi-wiiba odoo-ditaan imaa bimaazhagaamenid iniw Nenaboozhoowan.
Wegoneniiwinen ezhi-jaangidiyeshing a’aw Wiindigoo.
Naagaj igo zhigwa bagamaazhagaamewan Nenaboozhoowan.
Zhigwa owaabamigoon; aaniin ge-izhinang awiiya gii-jaangidiyeshinoon.
Mii go iw aanawi-izhi-gaazootawaad omadwe-kanoonigoon Nenaboozhoo:
“Ondaas, akawe, ninga-nawajiin i’iw giiyaw.
Wewiib, ondaas.”
Etawaa, Nenaboozhoo ani-gaagiimoodademo ani-naazikawaad.
Zhigwa imaa odoo-disaan; geget sa mangijiidiiwan, mizhisha go i’iw ode’ini.
Oganoonigoon: “Nenaboozhoo, manisen.
Ninga-akawe-abwen i’iw giiyaw.”
Geget ezhi-gopiid Nenaboozhoo manised.
Etawaa, moozhag mawi.
Zhigwa sa niibiwa gaa-okwaakwisidood iniw misan, oganoonigoon:
“Mii iw izhi-boodawen.”
Nenaboozhoo ezhi-boodawed.
Gaa-poodawed oganoonigon:
“Nenaboozhoo, mii i’iw izhi-andawaabandan i’iwe ge-wadabwaanaakoyaan i’iw giiyawizh.
Aapiji wenaakwak, maagizhaa dagidaakwidin i’iw giwiisenshis.”
Geget ani-maajaa Nenaboozhoo.
Aaniish moozhag mawi, epiichi-segizid.
Aapiji go i’iwe wayaaninaakwadinig i’iwe mitig omikaan, gaye iw zesagadikwaniwaninig.
Ezhi-maajaad izhaad ezhi-miinaad; o’ow odinaan: “Dawat, dawat, dawat!”(1)
E’iindijin a’aw Nenaboozhoo.
“Gaawiin ina wiin dagidaakwidin iwe giwiizenshizh?
Bekaanag iwe mitig nandawaabandan, wenaakwak.”
Etawaa Nenaboozhoo.
Mii dash geget ani-mawid, biinish igo waasa ani-dagoshin.
Baamaa go ani-inaabid, detiwe, zhingosan gii-bimibatoowan ezhi-ganoonaad:
“Nishiime sa, ni-nib noongom.”
Gibichisewan iniw zhingosan.
Odaataganaabamigoon ezhi-ganoonigod:
“Nenaboozhoo, wegonesh waa-onji-niboyan?”
“Atawaa, mii go niin i’iw wii-akawe-nawajiid wa’aw Wiindigoo i’iw niiyaw.
Gaawiin ina gidaa-nisaasii?”
Ezhi-ganoonigod: “Namadabi na go a’aw Wiindigoo?”
“Gaawiin, jaangidiyeshin, mizhisha go iwe ojiid, gaye i’iw ode.”
“Nenaboozhoo, miinooch isa ninga-awi-gagwe-nisaa.
Meshkwad idash wiin giga-pagosenimin gegoo.
Indawaa dash giishpin gegoo doodawisiwan gaawiin nindaa-nisaasii.”
Giigidoowan Nenaboozhoowan: “Meshkwad giishpin nisad, ji-pishigendaman i’iw giiyaw giga-izhiyin.”
Ezhi-kanoonind Nenaboozhoo: “Mii i’iw izhi-piindoomon i’iwe niiyawizh.”
Aatayaa, geget minwendam Nenaboozhoo.
I’iw abwaanaak wenizhishininig i’iwe mitig andawaabandang, gaye aapiji wenaakwadinig; mii dash i’iw gaa-kiizhka’ang.
Eni-izhi-maajiidood, geyaabi gii-jaangidiyeshinoon iniw Wiindigoon.
Oganoonaan: “O’owe odabwaanaakon.”
Mii dash imaa ezhi-gijibagwiid iniw zhingosan, bane go eni-odaanawesenid.
“Etawaa, ambe sa noo giinitam giga-ozhitoon abwaanaak.”
“Gaawiin,” odigoon iniw Wiindigoon: “giin igo ozhitoon.”
Nenaboozhoo odoo-daapinaan i’iwe mitig; bijiinag igo wedaapinang oganoonigoon:
“Gaawesa, Nenaboozhoo, nin-gichi-sesegide’e.
Nindigo awiya owii-pakandaan i’iwe ninde’eyaab.”
Nenaboozhoo oganoonaan: “Geshidine onakaako’ojin.
Wewiib igo abwen iw niiyaw.
Gemaa gaye wii-saasakokwaadaman iwe niiyaw.”
Miinawaa giigidowan: “Iii, gaawesa, Nenaboozhoo!
gaawesa gosha. Mii gosha geget i’iw wii-wanendamaan.”
Nenaboozhoo omaa odani-gaakigaabiwitawaan.
“O’o’o, geshidine onakaako’ojin!”
Inaabid Nenaboozhoo, ezhi-kawaakwidiyesenid; mii sa go i’iw geget gii-ani-nibonid.
Gaa-nibonid bi-onji-saagijisewan zhingosan.
“Etawaa, ni-shiime sa! Amanji go aapiji ge-izhi-maamooyaawagendamogobanen?
Indawaa sa ninga-wawezhi’aa.”
Nenaboozhoo odoo-daapinaan ezhi-giziibiigawaad.
Aapiji sa gaa-piinaabaawanaad, wegoneniiwinen waabaabiganan onandawaabamaan.
Gaa-mikawaad nawaj ojaagizwaan iniw waabaabiganan.
Aapiji gaa-izhi-waabishkizinid gaa-kiizhi’aad, mii dash i’iw miziwe ezhi-wawezhi’aad zhingosan; wanakwaano omakadewaanawenaan.
“Ningadaga [nindigo?] gagwejibatoon.”
Geget zhingos gagwejibatoo.
Etiwe, geget bishigenimo. Nenaboozhoo oganoonaan:
“Mii sa go naa iw e-zhi-maamooyawaminaan.
Ni-nibonaaban zhingos.
Mii dash iw ge-izhinaagoziyan beboongin eta.
Mii dash i’iw minik ge-akiiwang ge-izhinaagoziyan.
Ambe dash giga-bakewinin.”
Nenaboozhoo ezhi-maajiiyaazhagaamed i’iw gichigami.
Gaawiin ganage eko-niingidawidiyenid akoozisiiwan i’iw mitigoon.
Aaniish, mii wa iniw Wiindigo.
Wegoneniiwinen obiibaagimaan:
“Nishiime sa, wajaka’eaanowan gaa-maamiijidaman!
Bemaazhagaameyan, woii!”
Aaniish, naa maa waasa inendam Nenaboozhoo.
Aapiji dash onishkimigoon Wiindigo Nenaboozhoowan.
“Geget maamakaaj.
Gonige, ‘Niin eta ni-manidoow,’ inendamodog a’aw Nenaboozhoo.
Ambe sa noo, ninga-giiwitaagaamebatoo.”
Geget maajiibatoo Wiindigoo, gichi-wiiba odoo-ditaan imaa bimaazhagaamenid iniw Nenaboozhoowan.
Wegoneniiwinen ezhi-jaangidiyeshing a’aw Wiindigoo.
Naagaj igo zhigwa bagamaazhagaamewan Nenaboozhoowan.
Zhigwa owaabamigoon; aaniin ge-izhinang awiiya gii-jaangidiyeshinoon.
Mii go iw aanawi-izhi-gaazootawaad omadwe-kanoonigoon Nenaboozhoo:
“Ondaas, akawe, ninga-nawajiin i’iw giiyaw.
Wewiib, ondaas.”
Etawaa, Nenaboozhoo ani-gaagiimoodademo ani-naazikawaad.
Zhigwa imaa odoo-disaan; geget sa mangijiidiiwan, mizhisha go i’iw ode’ini.
Oganoonigoon: “Nenaboozhoo, manisen.
Ninga-akawe-abwen i’iw giiyaw.”
Geget ezhi-gopiid Nenaboozhoo manised.
Etawaa, moozhag mawi.
Zhigwa sa niibiwa gaa-okwaakwisidood iniw misan, oganoonigoon:
“Mii iw izhi-boodawen.”
Nenaboozhoo ezhi-boodawed.
Gaa-poodawed oganoonigon:
“Nenaboozhoo, mii i’iw izhi-andawaabandan i’iwe ge-wadabwaanaakoyaan i’iw giiyawizh.
Aapiji wenaakwak, maagizhaa dagidaakwidin i’iw giwiisenshis.”
Geget ani-maajaa Nenaboozhoo.
Aaniish moozhag mawi, epiichi-segizid.
Aapiji go i’iwe wayaaninaakwadinig i’iwe mitig omikaan, gaye iw zesagadikwaniwaninig.
Ezhi-maajaad izhaad ezhi-miinaad; o’ow odinaan: “Dawat, dawat, dawat!”(1)
E’iindijin a’aw Nenaboozhoo.
“Gaawiin ina wiin dagidaakwidin iwe giwiizenshizh?
Bekaanag iwe mitig nandawaabandan, wenaakwak.”
Etawaa Nenaboozhoo.
Mii dash geget ani-mawid, biinish igo waasa ani-dagoshin.
Baamaa go ani-inaabid, detiwe, zhingosan gii-bimibatoowan ezhi-ganoonaad:
“Nishiime sa, ni-nib noongom.”
Gibichisewan iniw zhingosan.
Odaataganaabamigoon ezhi-ganoonigod:
“Nenaboozhoo, wegonesh waa-onji-niboyan?”
“Atawaa, mii go niin i’iw wii-akawe-nawajiid wa’aw Wiindigoo i’iw niiyaw.
Gaawiin ina gidaa-nisaasii?”
Ezhi-ganoonigod: “Namadabi na go a’aw Wiindigoo?”
“Gaawiin, jaangidiyeshin, mizhisha go iwe ojiid, gaye i’iw ode.”
“Nenaboozhoo, miinooch isa ninga-awi-gagwe-nisaa.
Meshkwad idash wiin giga-pagosenimin gegoo.
Indawaa dash giishpin gegoo doodawisiwan gaawiin nindaa-nisaasii.”
Giigidoowan Nenaboozhoowan: “Meshkwad giishpin nisad, ji-pishigendaman i’iw giiyaw giga-izhiyin.”
Ezhi-kanoonind Nenaboozhoo: “Mii i’iw izhi-piindoomon i’iwe niiyawizh.”
Aatayaa, geget minwendam Nenaboozhoo.
I’iw abwaanaak wenizhishininig i’iwe mitig andawaabandang, gaye aapiji wenaakwadinig; mii dash i’iw gaa-kiizhka’ang.
Eni-izhi-maajiidood, geyaabi gii-jaangidiyeshinoon iniw Wiindigoon.
Oganoonaan: “O’owe odabwaanaakon.”
Mii dash imaa ezhi-gijibagwiid iniw zhingosan, bane go eni-odaanawesenid.
“Etawaa, ambe sa noo giinitam giga-ozhitoon abwaanaak.”
“Gaawiin,” odigoon iniw Wiindigoon: “giin igo ozhitoon.”
Nenaboozhoo odoo-daapinaan i’iwe mitig; bijiinag igo wedaapinang oganoonigoon:
“Gaawesa, Nenaboozhoo, nin-gichi-sesegide’e.
Nindigo awiya owii-pakandaan i’iwe ninde’eyaab.”
Nenaboozhoo oganoonaan: “Geshidine onakaako’ojin.
Wewiib igo abwen iw niiyaw.
Gemaa gaye wii-saasakokwaadaman iwe niiyaw.”
Miinawaa giigidowan: “Iii, gaawesa, Nenaboozhoo!
gaawesa gosha. Mii gosha geget i’iw wii-wanendamaan.”
Nenaboozhoo omaa odani-gaakigaabiwitawaan.
“O’o’o, geshidine onakaako’ojin!”
Inaabid Nenaboozhoo, ezhi-kawaakwidiyesenid; mii sa go i’iw geget gii-ani-nibonid.
Gaa-nibonid bi-onji-saagijisewan zhingosan.
“Etawaa, ni-shiime sa! Amanji go aapiji ge-izhi-maamooyaawagendamogobanen?
Indawaa sa ninga-wawezhi’aa.”
Nenaboozhoo odoo-daapinaan ezhi-giziibiigawaad.
Aapiji sa gaa-piinaabaawanaad, wegoneniiwinen waabaabiganan onandawaabamaan.
Gaa-mikawaad nawaj ojaagizwaan iniw waabaabiganan.
Aapiji gaa-izhi-waabishkizinid gaa-kiizhi’aad, mii dash i’iw miziwe ezhi-wawezhi’aad zhingosan; wanakwaano omakadewaanawenaan.
“Ningadaga [nindigo?] gagwejibatoon.”
Geget zhingos gagwejibatoo.
Etiwe, geget bishigenimo. Nenaboozhoo oganoonaan:
“Mii sa go naa iw e-zhi-maamooyawaminaan.
Ni-nibonaaban zhingos.
Mii dash iw ge-izhinaagoziyan beboongin eta.
Mii dash i’iw minik ge-akiiwang ge-izhinaagoziyan.
Ambe dash giga-bakewinin.”
Nenaboozhoo ezhi-maajiiyaazhagaamed i’iw gichigami.