Nänabushu and the Winged Startlers (1)
Mii sa iw ezhi-maajaad Nenaboozhoo babimosed;
gomaago apii degoshing owaabamaa’ binensa’ wadiswaning, aapiji go mooshkinewa’ i’imaa wadiswaning.
Nenaboozhoo odonabiitawaa, aapiji ozhawenimaa’.
Odagimaa endashinind; midaaswi-ashi-niizh dashiwa’.
Zhigwa dash oganoonaa’:
“Aaniin ezhinikaazoyeg?”
Aaniish zegiziwag igiw binensag.
Gaawiin ogashkitoosiinaawaa’ ji-giigidowaad.
Bezhig giigido: “Gaawin ni-wiinzosiimin.”
Nenaboozhoo niskaaji-giigidoo:
“Aaniin gegii zhinaagwag ge-wiinzosiweg?
Giishpin dibaajimosiweg e-zhinikaazoyeg, ganaaniiwano’inim.”
Aaniish aapiji ozegimaa’; wiikaa giigidowa’:
“Aaniish, goshkongeshiins mii i’iw e-zhinikaazoyaang.”
“Oonh,” Nenaboozhoo ikido; “mii nangwana iw!”
ezhi-pazigwiid Nenaboozhoo;
Ezhi-nisawawaad ezhi-miijinaad.
Bane go gaawasibitoonid, Nenaboozhoo oganoonaa’:
“Naapisawogo goshkongeshiins!(2) Mwn!” inwe Nenaboozhoo ezhi-gichi-baapi’aad.
“Weweni wiindamawik gi-maamaa’iwaa dagwishing.”
Mii sa go iw e-ni-izhi-maajaad Nenaboozhoo;
Besho go eni-dagwishing, bane go mishawaabaminaagwadini e-izhaad.
“Onjida maawiin zaaga’igan medaabiiyaan,” inendam.
Geget zaaga’igan omadaabiin, aapiji sa giishkaabikaani.
Geget naawinaagwadini i’iw nibi.
Geget sa onizhishinini mii i’imaa ogidaabik.
Aapiji i’imaa egookiishkaabikaanig gaa-izhaad, ezhi-waaniinigaadenid Nenaboozhoo ezhi-giigidod:
“Etiwe, ambegish sa ataading, maamwechi go weshkiniigid ikwe ataading, gaye go dataakojiingwaned, aapiji go gaye minogid;
onjida maawiin nindaa-izhigwaashgon, awegwen ge-izhigwaashgonigwen mii a’aw ge-wiidigemaad ikidong ikwe.
Gwayak igo nindaa-izhigwaashgon.”
Mii go miinawaa ezhi-waaniinigaadenid.
“Onjida nindaa-izhigwaashgon.”
Zhigwa dash iwidi bine obiidawaa’ ge-miijinid oniijaanisa’, aaniin ge-izhinawaad oniijaanisa’!
Etawaa, wendago gaawosibitoonid.
“Awenesh gaa-inigaa’ineg.”
“Nenaboozhoo.”
“Gegoo na gidigoowaaban?”
“Aaniin e-zhinikaazoyeg? ikido.
‘Goshkongeshiins,’ nindinaanaaban, mii dash i’iw gaa-izhi-miijishiiyangid.
Apii dash eni-maajaad gichi-baapi’igonaan.
Ningii-kanoonigonaan dash: ‘Weweni wiindamawik gi-maama’iwaa dagwishin.’
Mii dash i’iw gaa-ani-zhi-maajaad ezhi-giigidod.
‘Nepisane goshkongeshiins!’ nindigonaan.”
Ataaya, bine onawadamaan bezhig gaye odoodebinaan bezhig;
Ezhi-bazigo’od, zaaga’iganing odizhiwinaan giziibiiginaad.
Mii sa iw gaa-izhi-biini’aad,
mii sa gwa pane gaa-toodawaad biinish ashi-niizh dashinid.
Oniijanisa’ gakina gaa-izhi-gisiibiiginaad, abaapish gaa-kiizhiitaad, ezhi-giigidod:
“Ambe sa, ninga-noosone’waa a’aw Nenaboozhoo, gaye wiin wawiyazh niwii-doodawaa.”
Ezhi-maajaad omaada’anaan.
Ningoding igo mii i’imaa dayoozh odebitawaan medwe-gaagiigidoonid iniw Nenaboozhoowan.
Diwe, onjida gosha inaabid na’idaa bimiwaaniinigaadenowan.
Bine inendam: “Wiikaa ge miinawaa da-doodam.”
Nawaj besho ani-izhaa.
Zhigwa miinawaa oniinigeniwan wegoneniiwinen ezhi-bazigo’od;
aapiji i’imaa jiigidawag ani-izhisewan, baamaa go Nenaboozhoo gaa-initang: “D!”(3)
Aataa, Nenaboozhoo dabazi, etawaa ezhi-kakaabikised, anishaa go gaa-shookaanig iniw otawagan.
Aataa, ezhi-pangishing nibiikaang, “Dshamw,” inwewegamishin.
Aataa, gichi-wiikaa bapimagoojing mizhakiised.
Mii dash iw gaa-mizhakiised, gichi-enigok gii-ziinjigamii;
Agaawaa mooshkamo, aapiji gegaa wayekwaanaamo.
Aaniish mii i’iw bine namadabid ganawaabamaad Nenaboozhoowan.
Zhigwa mooshkamowan, deye, mii go iwidi gaa-pi-inaabinid giigidowan:
“Iii, geget sa goshkongeshi.”
Aataa, Nenaboozhoowan madwe-baapiwan.
“Bine, mii gwayak doodawiyan gii-miijinagwaa igiw gi-niijaanisag.
Gaawiin wiikaa miinawaa ninga-izhichigesii.”
Mii sa ezhi-agwaataad Nenaboozho, ezhi-maajaad babimosed.
gomaago apii degoshing owaabamaa’ binensa’ wadiswaning, aapiji go mooshkinewa’ i’imaa wadiswaning.
Nenaboozhoo odonabiitawaa, aapiji ozhawenimaa’.
Odagimaa endashinind; midaaswi-ashi-niizh dashiwa’.
Zhigwa dash oganoonaa’:
“Aaniin ezhinikaazoyeg?”
Aaniish zegiziwag igiw binensag.
Gaawiin ogashkitoosiinaawaa’ ji-giigidowaad.
Bezhig giigido: “Gaawin ni-wiinzosiimin.”
Nenaboozhoo niskaaji-giigidoo:
“Aaniin gegii zhinaagwag ge-wiinzosiweg?
Giishpin dibaajimosiweg e-zhinikaazoyeg, ganaaniiwano’inim.”
Aaniish aapiji ozegimaa’; wiikaa giigidowa’:
“Aaniish, goshkongeshiins mii i’iw e-zhinikaazoyaang.”
“Oonh,” Nenaboozhoo ikido; “mii nangwana iw!”
ezhi-pazigwiid Nenaboozhoo;
Ezhi-nisawawaad ezhi-miijinaad.
Bane go gaawasibitoonid, Nenaboozhoo oganoonaa’:
“Naapisawogo goshkongeshiins!(2) Mwn!” inwe Nenaboozhoo ezhi-gichi-baapi’aad.
“Weweni wiindamawik gi-maamaa’iwaa dagwishing.”
Mii sa go iw e-ni-izhi-maajaad Nenaboozhoo;
Besho go eni-dagwishing, bane go mishawaabaminaagwadini e-izhaad.
“Onjida maawiin zaaga’igan medaabiiyaan,” inendam.
Geget zaaga’igan omadaabiin, aapiji sa giishkaabikaani.
Geget naawinaagwadini i’iw nibi.
Geget sa onizhishinini mii i’imaa ogidaabik.
Aapiji i’imaa egookiishkaabikaanig gaa-izhaad, ezhi-waaniinigaadenid Nenaboozhoo ezhi-giigidod:
“Etiwe, ambegish sa ataading, maamwechi go weshkiniigid ikwe ataading, gaye go dataakojiingwaned, aapiji go gaye minogid;
onjida maawiin nindaa-izhigwaashgon, awegwen ge-izhigwaashgonigwen mii a’aw ge-wiidigemaad ikidong ikwe.
Gwayak igo nindaa-izhigwaashgon.”
Mii go miinawaa ezhi-waaniinigaadenid.
“Onjida nindaa-izhigwaashgon.”
Zhigwa dash iwidi bine obiidawaa’ ge-miijinid oniijaanisa’, aaniin ge-izhinawaad oniijaanisa’!
Etawaa, wendago gaawosibitoonid.
“Awenesh gaa-inigaa’ineg.”
“Nenaboozhoo.”
“Gegoo na gidigoowaaban?”
“Aaniin e-zhinikaazoyeg? ikido.
‘Goshkongeshiins,’ nindinaanaaban, mii dash i’iw gaa-izhi-miijishiiyangid.
Apii dash eni-maajaad gichi-baapi’igonaan.
Ningii-kanoonigonaan dash: ‘Weweni wiindamawik gi-maama’iwaa dagwishin.’
Mii dash i’iw gaa-ani-zhi-maajaad ezhi-giigidod.
‘Nepisane goshkongeshiins!’ nindigonaan.”
Ataaya, bine onawadamaan bezhig gaye odoodebinaan bezhig;
Ezhi-bazigo’od, zaaga’iganing odizhiwinaan giziibiiginaad.
Mii sa iw gaa-izhi-biini’aad,
mii sa gwa pane gaa-toodawaad biinish ashi-niizh dashinid.
Oniijanisa’ gakina gaa-izhi-gisiibiiginaad, abaapish gaa-kiizhiitaad, ezhi-giigidod:
“Ambe sa, ninga-noosone’waa a’aw Nenaboozhoo, gaye wiin wawiyazh niwii-doodawaa.”
Ezhi-maajaad omaada’anaan.
Ningoding igo mii i’imaa dayoozh odebitawaan medwe-gaagiigidoonid iniw Nenaboozhoowan.
Diwe, onjida gosha inaabid na’idaa bimiwaaniinigaadenowan.
Bine inendam: “Wiikaa ge miinawaa da-doodam.”
Nawaj besho ani-izhaa.
Zhigwa miinawaa oniinigeniwan wegoneniiwinen ezhi-bazigo’od;
aapiji i’imaa jiigidawag ani-izhisewan, baamaa go Nenaboozhoo gaa-initang: “D!”(3)
Aataa, Nenaboozhoo dabazi, etawaa ezhi-kakaabikised, anishaa go gaa-shookaanig iniw otawagan.
Aataa, ezhi-pangishing nibiikaang, “Dshamw,” inwewegamishin.
Aataa, gichi-wiikaa bapimagoojing mizhakiised.
Mii dash iw gaa-mizhakiised, gichi-enigok gii-ziinjigamii;
Agaawaa mooshkamo, aapiji gegaa wayekwaanaamo.
Aaniish mii i’iw bine namadabid ganawaabamaad Nenaboozhoowan.
Zhigwa mooshkamowan, deye, mii go iwidi gaa-pi-inaabinid giigidowan:
“Iii, geget sa goshkongeshi.”
Aataa, Nenaboozhoowan madwe-baapiwan.
“Bine, mii gwayak doodawiyan gii-miijinagwaa igiw gi-niijaanisag.
Gaawiin wiikaa miinawaa ninga-izhichigesii.”
Mii sa ezhi-agwaataad Nenaboozho, ezhi-maajaad babimosed.